Malulen emekli olmak için istenen şartlar arasında en az 10 yıl çalışmış olma koşulu vardır. Çalışma hayatlarında verdikleri emekten dolayı iş yapabilme gücünü kaybeden kişiler malul olarak kabul ediliyor. Gereken şartların sağlanmasının ardından da malulen emekli olunabilir. Ayrıca malulen emeklilik nedir sorusuna verilebilecek bir başka yanıt ise bir kişinin iş sırasında kaza yaşaması ya da mesleğinden dolayı hastalığa yakalanması sonucu emekli olmasıdır. Malulen emekli olabilmek için istenen şartlar şunlardır:
- En az 10 yıl sigortalı çalışılması ve 1800 günlük hizmet süresinin olması,
- Maluliyetinden dolayı işinden ayrılması,
- Herhangi bir prim borcunun olmaması,
- Hastane raporuyla malullük maaşının alınabileceği tespit edilmesi,
- Teşhis konulmasından sonra 1 yıl içersinde kuruma yazılı dilekçe ile başvurması.
Malulen Emeklilik İçin Geçerli Olan Hastalıklar
İş kazası bir malulen emeklilik sebebidir. Ancak iş kazası dışında malulen emekli olabilmek için bazı hastalıklara sahip olunması gerekir. Ayrıca bu hastalıklara yakalanma nedenlerinin de iş yerlerindeki çalışma koşulları olmalıdır. Malulen emeklilik gerektiren hastalıklardan bazıları şu şekildedir:
- Parkinson sendromu,
- İleri seviyeye gelmiş şeker hastalıkları,
- Genetik bozukluklar,
- Travma sonrası stres bozukluğu ya da takıntı bozuklukları,
- Organ nakline ihtiyaç duyulan hastalıklar.
Malulen Emekli Olabilmek İçin Yapılması Gerekenler
Malulen emekli olabilmek için bu kategoride tanımlanmış hastalıklardan bir tanesine sahip olunması gerekir. Bu hastalıkların tespiti de Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından belirlenen bir sağlık kurumunda yapılır. Hasta başka bir hastaneden rapor almış olsa dahi SGK’nın belirlediği sağlık kuruluşunda yeniden muayene olmalıdır. Bu muayene sırasında malulen emeklilik engel oranına sahip kişilere rapor hazırlanır. Bu rapora %60 ve üzeri iş göremez yazılmış ise malulen emekli olmaya hak kazanılır.
Malulen emekli olabileceği tespit edilmiş kişilerin Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü’ne ya da Sosyal Güvenlik Merkezi’ne emekli olabilmek için başvuruda bulunması gerekir. Malulen emekli olunabilmesi için de kişiler en az 10 yıl sigortalı olarak çalışmış olmalıdır. Bu ön koşulu sağlamayan kişiler emeklilik talep edemezler.
Malulen Emekli Maaşları
Malulen emekli olan kişilere emekli maaşı bağlanır. Bu emekli maaşı hangi Sosyal Güvenlik Kurumu’na bağlı çalışılmışsa o kurum tarafından verilir. Malulen emeklilik maaşı hesaplaması da insanların en çok kafalarını karıştıran konulardan bir tanesidir. Bu maaşın hesaplanmasındaki kilit nokta yatırılan prim günüdür. 9000 günden az prim gününe sahip olan kişilerin malulen emekli maaşları hesaplanırken prim günleri 9000 gün olarak kabul edilir. Ancak 9000 günden fazla primi olan kişilerin ise ne kadar yatırılmış prim günü varsa maaş hesaplaması da onun üzerinden yapılır. Alacakları emekli maaşlarını hesaplamak isteyen kişiler çalışırken aldıkları aylık maaşının yüzde 60’ı kadarını alacaklarını düşünebilirler.
Malulen Emekli Maaşının Kesilme Nedenleri?
Malulen emekli maaşı düzenli bir şekilde kişilerin hesaplarına bağlı bulundukları Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yatırılır. Ancak bazı durumlarda bu emekli maaşının kesilmesi söz konusu olabilir. Yani malulen emeklilik geri alınır mı soruna verilebilecek yanıt evettir. Örneğin bir kişi malulen çalışamayacağı tespit edilmiş bir iş kolunda çalışmaya başlar ise o zaman malulen emeklilik maaşı kesilir.
Bunun yanı sıra daha sonrasında yapılan muayeneler sırasında malulen emekliliğe neden olan hastalığın ortadan kalkması malulen emekliliği de sonlandıracaktır. Örneğin bir kişi işinden dolayı bir malulen emeklilik gerektiren bir hastalığa yakalanır ve emekli olursa, sonrasında ise kişiler bu hastalıktan kurtulurlarsa o durumda malulen emeklilik sonlandırılacak ve kişiler yeniden çalışma hayatına girebileceklerdir.
